Den Haag – Uit een nieuw rapport blijkt dat minstens 85 spermadonoren in Nederland elk meer dan 25 kinderen hebben verwekt. De cijfers zijn afkomstig van de Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie (NVOG), in het kader van een lopend initiatief om een nationale retroactieve donorregister op te stellen.

Deze onthulling volgt op de recente aanscherping van de Wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting, die op 1 april in werking is getreden. De wetswijziging is bedoeld om de transparantie te verbeteren, overgebruik van donoren te beperken en de rechten van donorkinderen te versterken.

Een Stap Richting Meer Verantwoordelijkheid

Voorheen beschikte Nederland niet over een gecentraliseerd systeem om het aantal verwekte kinderen per donor bij te houden. Veel klinieken werkten zelfstandig, waardoor sommige donoren bij meerdere klinieken sperma konden doneren—soms zelfs anoniem—zonder centraal overzicht van hun nageslacht.

“Het doel is nu om donorgegevens retroactief in kaart te brengen, zodat we biologische overlapping kunnen voorkomen en het welzijn van kinderen en gezinnen kunnen waarborgen,” aldus een woordvoerder van de NVOG.

De invoering van dit nationale register moet het risico op onbedoelde incestueuze relaties verkleinen, vooral in regio’s waar veel donorkinderen in dezelfde omgeving opgroeien.

Internationale Aandacht, Lokale Hervorming

Nederland kwam eerder internationaal in het nieuws door spraakmakende donorzaken, zoals die van Jonathan Jacob Meijer, die naar verluidt meer dan 500 kinderen zou hebben verwekt in meerdere landen. Deze zaak leidde tot publieke verontwaardiging en versterkte de oproep tot wettelijke hervormingen.

“Het gaat niet alleen om aantallen. Het gaat om identiteit, medische achtergrond en emotionele veiligheid van donorkinderen,” aldus kinderpsycholoog Marleen Koppens, die met verschillende donorkinderen heeft gewerkt die op zoek zijn naar hun afkomst.

Wat Houdt de Nieuwe Wet In?

Volgens de herziene wet zijn spermadonoren verplicht hun identificatie- en medische gegevens te overleggen, en klinieken moeten rapporteren hoeveel kinderen een donor heeft verwekt. De wettelijke limiet blijft 25 kinderen per donor, maar via het nieuwe register wil men nu ook historische overschrijdingen achterhalen.

De NVOG werkt momenteel samen met klinieken en voormalige donoren om oude gegevens te verzamelen en ontbrekende dossiers aan te vullen.

Ethische Discussies en Rechten

Hoewel velen de strengere regels verwelkomen, uiten sommige voormalige donoren hun zorgen over privacyinbreuken, vooral wanneer hen destijds anonimiteit was beloofd. Juridische experts waarschuwen voor mogelijke rechtszaken naarmate het register verder wordt opgebouwd.

Toch benadrukken voorstanders van donorkinderenrechten dat de langetermijnvoordelen—zoals toegang tot genetische informatie en het recht op identiteit—zwaarder wegen dan de bezwaren tegen privacyschendingen.